Zdefiniować ‘pracę niezbędną’ (‘essential work’) jest bardzo trudno – definicje różnią się w poszczególnych krajach, a lista ‘zawodów niezbędnych’ zmieniała się w trakcie pandemii. Na początku naszego badania, w listopadzie 2020r., kierując się wytycznymi rządu UK^1,2 przyjęliśmy następującą definicję: praca, która jest konieczna aby utrzymać brytyjskie społeczeństwo i gospodarkę w trakcie pandemii.

Zgodnie z danymi brytyjskiego biura statystycznego (Office of National Statistics, ONS 2020), przed pandemią, w 2019 r., około 10.6 mln osób (33% wszystkich zatrudnionych) pracowało w zawodach ‘niezbędnych’ w UK. Imigranci pracują częściej w niektórych rolach uznawanych za niezbędne niż nie-migranci, jednak brakuje dokładnych danych. Szacunki oparte na brytyjskim Badaniu Rynku Pracy z 2019 r. wskazują, że osoby urodzone za granicą stanowią znaczną część pracowników niezbędnych w takich sektorach/grupach zawodowych jak: zdrowie (27%), IT i telekomunikacja (23%), pielęgniarstwo i położnictwo (22%), opieka (19%) i transport (18%)³. 

Wykres 1 poniżej pokazuje rozkład według grup zawodowych wszystkich pracowników niezbędnych w UK na podstawie brytyjskiego sondażu populacji (ONS Annual Population Survey, ASP) w porównaniu do rozkładu pośród respondentów naszego sondażu⁴.

• Pośród wszystkich pracowników niezbędnych w UK, 31% pracowało w zawodach związanych ze zdrowiem i opieką społeczną. Grupa ta była porównywalna, choć nieco mniejsza, wśród naszych badanych i wynosi 28%.
• Największa część naszych respondentów – prawie 35% – pracowała przy produkcji, przetwarzaniu, sprzedaży lub dostawie żywności i innych dóbr niezbędnych. To 21 punktów procentowych więcej niż pośród wszystkich pracowników niezbędnych w UK (14%). 
• Równocześnie, według naszego sondażu Polscy pracownicy niezbędni rzadziej niż ogół takich pracowników w UK byli zatrudnieni w edukacji i opiece nad dziećmi (odpowiednio 7% i 20%).

Patrząc wyłącznie na wyniki naszego sondażu (zob. Wykres 2), obserwujemy ciekawy podział pod względem płci:

• Mężczyźni częściej pracowali przy produkcji, przetwarzaniu, sprzedaży i dostawie żywności lub innych dóbr niezbędnych, podczas gdy kobiety w służbie zdrowia i opiece społecznej.
• Zatrudnienie w usługach komunalnych (tj. sprzątanie, usługi pocztowe, energetyczne lub kanalizacyjne) było mniej popularne wśród mężczyzn niż kobiet. Rezultat ten może być powiązany ze znacząca nadwyżką Polek pracujących w usługach typu sprzątanie, choć brakuje oficjalnych danych aby móc to potwierdzić.   
• Z drugiej strony, mężczyźni częściej pracowali w sektorze transportu oraz powiązanych zawodach. 
• Edukacja i opieka nad dziećmi to kolejny ważny sektor dla Polek, podczas gdy komunikacja i finanse dla polskich mężczyzn.    

Zajrzyj do naszego poprzedniego bloga, aby przeczytać więcej na temat naszego sondażu.

Przypisy:

1. UK Government, 8 January 2020, Children of critical workers and vulnerable children who can access schools or educational settings: https://www.gov.uk/government/publications/coronavirus-covid-19-maintaining-educational-provision/guidance-for-schools-colleges-and-local-authorities-on-maintaining-educational-provision
2. Scottish Government, 11 May 2020, Coronavirus (COVID-19): prioritisation matrix for key workers to be tested: https://www.gov.scot/publications/coronavirus-covid-19-access-to-testing/
3. Ten szacunek został wykonany dla sektorów, w których ponad 70% zawodów zaklasyfikowano jako ‘niezbędne’: Fernández-Reino, M., Sumption, M., & Vargas-Silva, C. (2020). From low-skilled to key workers: the implications of emergencies for immigration policy. Oxford Review of Economic Policy, 36(Supplement_1), S382-S396.
4. Prezentowane dane dla naszego sondażu zostały przeważone według kraju UK, gdyż w naszej próbie zrekrutowaliśmy proporcjonalnie więcej badanych poza Anglią (np. w Szkocji).

Nasza ankieta online na temat wpływu pandemii Covid-19 na polskich pracowników niezbędnych (‘essential workers’) w UK była dostępna przez 8 tygodni od 15 lutego do 12 kwietnia 2021 roku. Wypełniło ją około 1,100 osób. Byłyśmy zainteresowane  doświadczeniami Polaków, którzy mieszkali w UK minimum 3 miesiące i pracowali w zawodach oficjalnie uznanych za ‘niezbędne’ (np. w sektorze służby zdrowia i opieki, produkcji i sprzedaży żywności, transportu).

Przy doborze próby korzystałyśmy z tzw. ‘doboru wygodnego’ i rekrutowałyśmy respondentów poprzez media społecznościowe, korzystając z pomocy naszych organizacji partnerskich oraz poprzez ‘ukierunkowaną’ kampanię reklamową na Facebooku. Ta ostatnia metoda rekrutacji zyskała ostatnio na popularności w badaniach poświęconych zdrowiu, migracji oraz grup ludzi, co do których dostęp jest utrudniony. Tym samym, 66% naszych respondentów zostało zrekrutowanych dzięki reklamom na Facebooku, które wyświetlały zaproszenie do wzięcia udziału w ankiecie Polakom mieszkającym w UK, od 27 lutego do 26 marca (patrz Wykres 1).  

Aby uzyskać w próbie dobrą reprezentację z całego UK, celowo zrekrutowałyśmy więcej uczestników spoza Anglii. Także 56% naszych respondentów mieszka w Anglii, 34% w Szkocji, a pozostałych 10% w Walii, Północnej Irlandii oraz dependencjach korony brytyjskiej (np. Jersey). Większość respondentów ma status osiedlony lub przed-osiedlony (‘settled or pre-settled status’) (81%), a 9% ma obywatelstwo brytyjskie.    

67% respondentów identyfikuje się jako kobiety, 32% jako mężczyźni oraz 1% jako osoby nie-binarne (włączając respondentów, którzy wybrali opcję ‘inna identyfikacja płciowa’ oraz ‘wolę nie odpowiadać’). Duży odsetek kobiet w próbie może odzwierciedlać feminizację pewnych zawodów w sektorach niezbędnych tj. zdrowie czy szeroko rozumiana opieka. Zestawiając wiek według płci w naszej próbie z najnowszymi danymi z brytyjskiego sondażu populacji (Annual Population Survey, APS, Polacy w wieku 18-65 N=2,218), widzimy podobny rozkład wiekowy pośród mężczyzn. W odniesieniu do kobiet, w naszej próbie jest więcej kobiet w wieku 40-44 oraz mniej kobiet w młodszych grupach wiekowych.    

Warto tu dodać, że dane APS są o rok ‘starsze’ (także niektórzy Polacy z tego sondażu mogli opuścić UK przed 2021 rokiem lub ‘przesunęli się’ do starszej grupy wiekowej) oraz obejmują polskich migrantów wykonujących różne zawody – nie tylko tych, którzy pracują w charakterze pracowników niezbędnych. Bardziej kompleksowe dane, które mogłybyśmy porównać z naszą próbą będą dostępne gdy wyniki z narodowych spisów powszechnych 2021 zostaną zebrane (w Szkocji) oraz opublikowane (w Anglii, Walii i Irlandii Północnej).    

Kolejne wpisy rzucą więcej światła na inne charakterystyki naszej próby oraz różnorodne wpływy pandemii Covid-19 na polskich pracowników niezbędnych.